Je organiseert een event en iedereen is welkom. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar kán iedereen wel komen? Wanneer organisatoren aan toegankelijkheid denken, gaat het al snel over rolstoeltoegankelijkheid, maar het gaat veel verder. Vandaag zitten we samen met Bart Parmentier, coördinator eventwerking, doelgroepenbeleid en externe communicatie bij Inter, het Vlaamse expertisecentrum in toegankelijkheid. Hij kan er ons alles over vertellen.
Bart Parmentier, zelf al jaren semiprofessioneel muzikant, begon zijn toegankelijkheidsavontuur ook op een festivalweide. Een hele tijd voor Inter als dusdanig bestond, waagde hij zich al aan het uitzetten van de eerste krijtlijnen van het toegankelijkheidsbeleid van vandaag.
Dat pionierswerk begon hij in 1999 bij de Katholieke Vereniging Gehandicapten (KVG). “Ik wil dat je iets nieuws doet voor jonge mensen met een beperking, maar wat, dat mag je zelf uitzoeken”, klonk het bij zijn toenmalige directeur.
Een vraag die bij die doelgroep vaak terugkwam, was het kunnen deelnemen aan festivals en andere evenementen. Eerste wapenfeit: Festival Dranouter. Bart kende de festivalwereld als muzikant al vrij goed en ging in gesprek met de organisator om het jaar zelf nog een eerste test uit te voeren.
Zo ging de bal aan het rollen en nog geen twee jaar later klopten ook festivals als Pukkelpop en Rock Werchter aan om hun events voor iedereen toegankelijk te maken. Die nieuwe eventwerking werd in 2000 ‘Intro’ gedoopt en ging in 2015 mee op in Inter Vlaanderen.
Een rolstoelpodium en klaar?
Bij een drempelvrij evenement denken mensen al snel aan rolstoelgebruikers. Dat gaat echter verder dan er gewoon voor te zorgen dat zij met een rolstoel binnen kunnen – liefst via dezelfde ingang als iedereen – en vanop een rolstoelpodium een goed zicht hebben op de artiesten. Denk bijvoorbeeld ook aan een toegankelijk toiletbezoek en een drempel-
vrije toegang tot de bar. Het gebrek aan fysieke toegankelijkheid tot alle aspecten van het event, is iets waar de doelgroep nog steeds vaak op stoot. “Het zou niet de eerste keer zijn dat ik een perfect toegankelijk toilet zie in een ruimte die helemaal niet toegankelijk is”, illustreert Bart.
Maar zelfs dan heb je alleen nog maar de fysieke toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers aangepakt. Hoewel die heel belangrijk is, zijn er daarnaast nog veel andere beperkingen en drempels waar eventorganisatoren rekening mee moeten houden. Inter wil aan een integraal toegankelijke en inclusieve samenleving bouwen, waar iedereen volwaardig en zelfstandig aan kan deelnemen. Aangezien samenwerking in
de samenleving daarvoor heel belangrijk is, wil Inter met zijn expertise en slagkracht de brug slaan tussen overheid, het professionele veld en de gebruikers, en zo een katalysator zijn voor meer engagement en samenwerking.
Vanaf de basis
De vraag moet immers vaak nog steeds komen van de mensen met een beperking zelf die willen deelnemen aan een event. Hoewel het belangrijk is dat gebruikers hun vragen en noden kenbaar maken, heeft de eventorganisatie in een ideale wereld zelf echter al toegankelijkheidsinspanningen gedaan en kunnen die personen er gewoon naar het event gaan zoals iedereen. Daarom is het belangrijk dat die toegankelijkheids-awareness vanaf de basis van het event
wordt meegenomen als beleidskeuze, ook in de budgetten. Eens alles in kannen en kruiken is, wordt het immers veel moeilijker en soms ook duurder om je event nog aan te passen.
Toegankelijkheidsreflex
“We willen naar die inclusieve samenleving toe werken, maar we kunnen
dat niet alleen", gaat Bart verder. Daarom is niet alleen bij eventorganisatoren, maar in onze hele maatschappij een grotere toegankelijkheids-awareness nodig. We zijn er misschien nu nog niet mee bezig, maar kunnen allemaal te maken krijgen met een handicap. Een beperking wordt soms gezien als iets waar je mee geboren wordt, maar heel vaak word je er pas later in je leven mee geconfronteerd. “De vergrijzing zorgt ervoor dat we langer leven, maar in die langere levensloop zou je al eens rapper ergens een tijdelijke of blijvende kwaal kunnen oplopen”, legt Bart uit.
“Eigenlijk hebben we dus allemaal een verantwoordelijkheid om te werken aan die toegankelijkheid”, concludeert Veronique. “Niet alleen omdat we er zelf
op de langere termijn baat bij hebben, maar ook vrienden of familie en de samenleving in het algemeen”. “Die toegankelijkheidsreflex behoort inderdaad maar zelden tot onze manier van denken in de samenleving”, beaamt Bart. “Dat is echt de gamechanger en de mind shift waar we naartoe moeten. Pas wanneer we met z’n allen in de samenleving aanwezig en zichtbaar zijn, kunnen we de aspecten herkennen die ervoor zorgen dat mensen ingesloten worden, of jammer genoeg – als er geen rekening gehouden wordt met hen – uitgesloten worden.”
Het streefdoel is dus een samenleving die voor iedereen toegankelijk is. Daarbij vertrek je niet meer vanuit de gemiddelde mens en een one size fits all-aanpak, maar focus je op de diversiteit aan mensen, waarbij je voor sommige groepen extra inspanningen doet zodat ook zij mee kunnen. “Daarbij is het belangrijk dat je niet vanuit medelijden, maar vanuit evenwaardigheid vertrekt”, vult Bart aan. “Want er zijn geen sukkelaars, maar mensen met noden waar je iets aan moet doen.”
Een evenwaardige beleving
Hoe je daar als eventorganisator concreet iets aan doet, daar heeft Inter enkele basisprincipes voor opgelijst die ook meteen gelden als voorwaarden voor hun Label toegankelijk event. Het eerste punt is communiceren over de toegankelijkheidsinspanningen vóór en tijdens het evenement, en dat op een toegankelijke manier zodat je iedereen bereikt. Zorg daarbij voor diversiteit in de communicatie: dat auditieve mededelingen bijvoorbeeld ook visueel op een leeskrant te zien zijn.
Daarnaast is het belangrijk dat je evenement vlot bereikbaar is, op alle vlakken. Zorg er dus bijvoorbeeld niet enkel voor dat er parkeerplaatsen in de buurt zijn voor mensen met een beperking, maar ook dat het openbaar vervoer naar je event ook voor mensen met een beperking bruikbaar is.
Als mensen de informatie hebben gevonden en op het evenement geraakt
zijn, moeten alle publiekslocaties van je event natuurlijk ook toegankelijk en bruikbaar zijn voor iedereen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan toegankelijk sanitair.
Het laatste basisprincipe gaat over de evenwaardige beleving voor iedereen. Zo zorgen rolstoelpodia er bijvoorbeeld voor dat mensen in een rolstoel niet op de ruggen van de toeschouwers voor hen moeten kijken. “Pas op, dat kan misschien ook eens een mooi zicht”, lacht Bart, “maar daarvoor ga je niet naar het evenement”. Daarbij is ook de autonomie van mensen belangrijk, nl. dat ze daar eigen keuzes in kunnen maken in functie van hun beleving. Dat ze dus bijvoorbeeld niet verplicht worden tot een rolstoelpodium met maximaal één begeleider, als ze liever met zes vrienden op de weide gaan feesten.
Wil jij je evenement ook drempelvrij maken? Download hier onze handige toegankelijkheidschecklist met nog meer concrete tips en bereik je MAX-imale publiek.
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe afleveringen? Schrijf je dan in via onderstaande knop. We beloven dat we je niet platspammen. ;)
Copyright © 2023 | Alle rechten voorbehouden
